Helicus Aero Initiative - Veiligheidsgevoelige vluchten voor transporten met drones
Gezien de nood enerzijds aan snellere onderzoeksresultaten, de centralisatie van de laboratoria, apotheken en bloedbanken en anderzijds de bestaande mobiliteitsproblematiek, rijst een toenemende vraag naar alternatieve manieren van medisch transport.
Het Helicus Aero Initiative biedt hierop een antwoord. Het richt zich op het bewerkstellingen van vervoer van medische aard, denkende aan medicatie, menselijk weefsel, alsook bloed- en urinestalen, door gebruik te maken van een drone. Hierdoor kan een snelle en betrouwbare doorlooptijd gerealiseerd worden zonder dat de huidige mobiliteitsproblematiek hierdoor verder toeneemt.
Het Helicus Aero Initiatief is een eco-systeem waarin vooraanstaande bedrijven uit verschillende sectoren intensief samenwerken met innovatieve ziekenhuisgroepen. Het wordt gedemonstreerd in verschillende projecten op Europees niveau (SAFIR), op het Belgische niveau (Medrona) en Vlaams-Brussels gewestelijk niveau (HAI-SCS). Het gaat over een samenwerking tussen bedrijven zoals skeyes, SABCA, Baloise Insurance, NSX, Unifly, Proximus, Orange, imec, VIL en Helicus, de ziekenhuisgroepen GZA-ZNA, Helix en Jessa, alsook researchgroepen van UAntwerpen en KU Leuven.
Elke partner blinkt uit in zijn vakgebied waardoor een robuuste totaaloplossing kan geboden worden aan ziekenhuizen en laboratoria. Het mag gezegd worden dat enkel door het bundelen van al deze expertise de drone vluchten binnen de ziekenhuisnetwerkvorming op termijn een succes zal worden.
Helicus werd formeel in 2016 opgericht door piloten en voor artsen. Het team bestaat uit medische professionals met een sterke luchtvaartachtergrond, zijnde piloten van bemande en onbemande luchtvaart. Helicus heeft als doel om de zorgsector te ondersteunen in haar uitdaging tot bestendiging van de huidige topkwaliteit. De doelstelling is het integreren van medisch-logistieke processen op ziekenhuisnetwerkniveau, waarbij het als operator van onbemande medische vluchten optreedt. Sinds enkele jaren coördineert het bedrijf ook een uniek ecosysteem van leidende industriële en zorgorganisaties dat zijn gelijke op het internationale niveau niet kent.
skeyes heeft een continue focus op veilig luchtverkeer, zowel bemand als onbemand en hoe beide kunnen integreren. Als UTM-provider (Unmanned Traffic Management) denkt skeyes aan de toekomst en neemt deel aan verschillende grote drone-projecten op Belgische en Europees vlak, waaronder Medrona. skeyes ondersteunt deze projecten met zijn kennis en werkt samen met hen om de UTM-business te ontwikkelen. skeyes ondersteunt zowel de recreatieve als de professionele dronegebruikers en heeft een adviserende rol in de voorbereiding van nationale en internationale wetgeving ten aanzien van zowel Belgische als Europese autoriteiten. skeyes gelooft in het economische en maatschappelijke potentieel dat huist binnen de dronesector. De UTM sector wordt dan ook beschouwd als een van de innovatiepilaren voor de toekomst.
SABCA is wereldwijd een toonaangevende leverancier van technologie voor de lucht- en ruimtevaartindustrie. SABCA bedient de grootste fabrikanten van vliegtuigen en ruimtetuigen en ontwerpt, ontwikkelt, produceert en onderhoudt onderdelen en systemen. De business unit "Unmanned Autonomous Systems " is gespecialiseerd in autonome drone-vluchten voor “Safety-Critical Missions”. Hiervoor biedt SABCA haar partners een reeks van diensten zoals het ontwerpen van drones, het integreren van laadvermogen, grond- en vluchttesten, het kwalificeren en certificeren van drones, inspectie, onderhoud en reparatieactiviteiten. In het Helicus Aero Initiatief, ontwikkelde SABCA een eco-system dat voldoet aan luchtvaartstandaarden. Vandaag voeren SABCA en Helicus samen vluchten uit boven de dichtbevolkte stad Antwerpen en beheert SABCA samen met alle partners het ecosysteem om deze volledig autonome vlucht uit te voeren.
NSX ontwerpt, bouwt en implementeert software gebaseerd op de Normalized System Theorie. In het kader van het Helicus Aero Initiative bouwt en realiseert NSX de software voor het Commando & Controle Centre gebruikmakend van next-generation evolueerbare integraties met de verschillende partners van dit initiatief. Denkende aan software integraties voor vluchtprocedures en toelatingen, drone infrastructuur en dit alles met in achtneming van veiligheid en connectiviteitsaspecten.
Baloise Insurance zal de transporten van medicatie, bloed- en urinestalen en menselijk weefsel per drone verzekeren. Dat is een primeur voor de Belgische verzekeringsmarkt, maar gezien hun track record en als marktleider aangaande maritieme en transportverzekeringen vormt Baloise Insurance de uitgelezen partner in deze unieke samenwerking. Vanuit hun toonaangevende positie is Baloise Insurance op de hoogte van de toekomstige trends die voorspellen dat het wegtransport meer en meer plaats moet ruimen voor luchttransport. De Europese commissie schat dat de civiele Europese dronemarkt binnen tien jaar al 15 miljard euro zal uitmaken. Door het vervoer per drone te organiseren, worden niet alleen de wegen minder belast, maar wordt er geïnvesteerd in een groenere maatschappij, veiligere verkeersinfrastructuur en on-time delivery.
Unifly is wereldleider op het vlak van het beheer van onbemand verkeer. Unifly's Unmanned Traffic Management (UTM) software is vandaag in gebruik op nationale schaal in verschillende Europese landen en ook in de VS, Afrika en Azië. Met het platform van Unifly kunnen autoriteiten de dronevluchten in hun luchtruim beheren en visualiseren alsook no-fly zones definiëren. Drone-operatoren kunnen hun drones en bijhorende vluchten plannen, traceren en valideren rekening houdende met nationale en internationale wetgeving. Unifly's tracker en e-Identification BLIP werkt als een elektronische nummerplaat voor drones. Zo kunnen drones veilig en betrouwbaar in de lucht opereren.
Na een intensieve samenwerking volgt op 25 september de eerste medische vlucht tussen GZA Ziekenhuisen campus Sint-Augustinus en het Universitair Ziekenhuis te Antwerpen. Deze vlucht is uniek in verschillende aspecten.
Innovatief: het bundelen van ongeziene innovatieve expertise die ervoor zorgt dat medisch transport per drone mogelijk wordt. De vlucht gebeurt volautomatisch waardoor menselijke fouten tot een minimum worden herleid. Daarnaast monitort het Commando & Controle-systeem de drone vlucht voortdurend. Dit wil zeggen dat het centrale systeem de parameters van de drone voortdurend meet en vergelijkt met verwachte waarden. Bij afwijkingen zal de operator-piloot in het Commando en Controle centrum gealarmeerd worden. De operator-piloot kan vervolgens (mogelijks) de controle van de drone overnemen wanneer er effectief een uitzonderlijk probleem zou opduiken.
Luchtvaarttechnisch: In opdracht van Europa hebben de partners samengewerkt om de luchtvaartverkeersorganisatie van de toekomst mee vorm te geven. Het Helicus Aero Initiative programma past deze concepten toe op medische testvluchten. Het komt erop neer dat operationeel wordt rekening gehouden met andere gebruikers van de lucht zoals de bemande luchtvaart of andere onbemande vluchten van bijvoorbeeld publieke dienstverlening zoals bijvoorbeeld brandweerinspectievluchten.
Maatschappelijk: Het medische dronetransport zal er uiteindelijk voor zorgen dat artsen en bijgevolg ook patiënten resultaten op tijd ontvangen, onafgezien van mogelijke files op de weg. In lijn met de ziekenhuishervormingen van minister van Volksgezondheid Maggie De Block gaan ziekenhuizen meer en meer samenwerken in netwerken. Deze evolutie is nodig om de huidige hoge kwaliteit van de gezondheidszorg ook naar de toekomst toe veilig te stellen. De netwerkorganisatie leidt natuurlijk tot een toenemende vraag naar efficiënt urgent transport hetgeen de huidige grondgebaseerde verkeersproblematiek verder riskeert te verslechteren. Drones lopen geen vertragingen op door files of stoplichten en ontwijken op die manier de groeiende transportproblemen op de weg. Bovendien is de af te leggen afstand korter en wordt het wegennet minder belast waardoor we bijdragen tot een groenere samenleving.
De medische vluchten tussen de ziekenhuizen en laboratoria zullen vanuit het Commando & Control Centre (C2C), dat gesitueerd is in The Beacon, de IOT hub van Antwerpen, gecoördineerd worden. De systemen monitoren de parameters van de drone tijdens de vluchten, die volledig automatisch, uitgevoerd worden waardoor menselijke fouten tot een minimum worden herleid. Het systeem triggert de operator-piloot in zoverre metingen binnenkomen die afwijken van de verwachte waardes. In het geval dat er effectief een uitzonderlijk probleem zou optreden, kan de operator-piloot de controle over de drone manueel overnemen.
De drones vliegen met hun vracht van dak tot dak, op een kruishoogte van 90 – 150 meter met een gemiddelde grondsnelheid van 60km/uur. Daarmee blijven de drones binnen de grenzen van het zogenaamde lage luchtruim. Een aantal vluchten wordt ingepland de komende maanden, waarbij de doelstelling is om een wekelijkse vluchtdag te organiseren.
In parallel met de verdere testvluchten en technologische ontwikkelingen, werken de artsen van de ziekenhuisgroepen GZA-ZNA, Helix en Jessa intensief mee om een kwaliteitsvolle oplossing te bekomen rond bijvoorbeeld verpakking, temperatuurconditionering en vluchtfrequentie. Dit gebeurt op een gestructureerde manier via doelgerichte focusgroepen.
GZA Ziekenhuizen omvat drie campussen: Sint-Augustinus in Wilrijk, Sint-Vincentius in Antwerpen en Sint-Jozef in Mortsel. De groep streeft ernaar om zowel op medisch als logistiek vlak haar diensten uit te rusten met vooruitstrevende technologie, met als bedoeling de zorgkwaliteit en de patiëntveiligheid te optimaliseren. Voortdurend wordt het zorgaanbod aangepast aan nieuwe evoluties en behoeften van patiënten, zorgverstrekkers en overheid. GZA Ziekenhuizen telt zo’n 3.200 medewerkers en een 400-tal artsen. Elke dag vinden zo’n 1.300 patiënten de weg naar GZA Ziekenhuizen.
ZNA (ZiekenhuisNetwerk Antwerpen) biedt toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedere patiënt. We evolueren mee met technologie in het belang van onze patiënten. De groep omvat drie algemene ziekenhuizen, zeven dagcentra, zes gespecialiseerde ziekenhuizen, een psychiatrisch verzorgingstehuis en een woonzorgcentrum. Bij ZNA werken 6 000 mensen, waaronder een 600-tal artsen. Deze medewerkers verzorgen dagelijks ongeveer 5 000 patiënten. Met jaarlijks ruim 1.000.000 consultaties, labonderzoeken en medische beeldopnames en zo’n 120.000 opnames is ZNA de grootste zorgverstrekker in België.
Eind 2016 kondigden GZA en ZNA aan in de toekomst een duurzame samenwerking aan te gaan. Momenteel werkt het laboratorium voor pathologische anatomie al samen als eerste gecentraliseerde dienst binnen het netwerk. Daarnaast wordt er verder gewerkt aan de ontwikkeling van een gedeelde toekomststrategie voor de apotheek. Die groeiende samenwerking heeft tot gevolg dat labostalen en apotheekbereidingen zich snel moeten kunnen bewegen tussen de verschillende campussen. Drones bieden daar een oplossing: zij ontwijken de mobiliteitsproblemen op de Antwerpse wegen en moeten een kortere afstand afleggen, waardoor labomonsters en medicatie veel sneller op hun bestemming geraken.
Het Jessa Ziekenhuis biedt als geaccrediteerd supraregionaal referentieziekenhuis een ruim aanbod van innovatieve en hoogkwalitatieve geneeskunde en patiëntenzorg aan. We willen warme zorg bieden aan onze patiënt en zijn familie en hen actief betrekken zowel in het individuele zorgtraject als in het beleid van het ziekenhuis. Samen met het Sint-Franciskusziekenhuis, het AZ Vesalius en het Sint-Trudo Ziekenhuis zijn we volop in de uitbouw van het klinisch netwerk Zuid-West Limburg. Daarnaast is er ook een verankerde samenwerking met de eerstelijnszorgverleners. Het Jessa telt meer dan 3200 medewerkers en meer dan 350 artsen.
Helix wordt gevormd door de ziekenhuizen UZA (Edegem), AZ Klina (Brasschaat), AZ Monica (Antwerpen en Deurne), AZ Sint-Jozef (Malle), AZ Rivierenland (Heilige Familie Rumst en AZ Sint-Jozef Bornem en Willebroek) en het Woonzorg- en revalidatiecentrum De Dennen (Malle).
Door de intensieve samenwerking binnen het netwerk kan Helix volop inzetten op kwaliteitsvolle zorg en sneller vernieuwende behandelingen en innovatieve technieken tot bij de patiënt brengen. Op die manier vinden Antwerpse patiënten alle zorg – van basis-specialistische tot hooggespecialiseerde zorg en innovatie – dicht bij huis. Binnen de digitale en virtuele evoluties in de gezondheidszorg focust Helix op duurzame, menselijke innovatie.